Międzynarodowy Dzień Mediacji to bardzo ważne wydarzenie w kalendarzu świąt nietypowych, bowiem uświadamia ludzi, że wiele spraw można rozwiązać bez konieczności sprawy sądowej. Tym bardziej cieszy, że w Polsce jest ono coraz bardziej popularne i rozpowszechnione.
Mediacja zamiast sądu.
Konflikty są nieodłączną częścią naszego życia. Trudno ich uniknąć, chociaż wiele osób bardzo by chciało. Wywołują stres, często zostawiają rysę na naszym wizerunku. Dzięki mediacji można jednak ominąć naprawdę sporo niepotrzebnych nerwów i formalności. Jeśli obie strony są chętne do załagodzenia sporu, to sprawa wcale nie musi trafić do sądu.
Mediacja to inaczej metoda rozwiązywania sporów, w której uczestniczy bezstronny i neutralny mediator. Pomaga on stronom konfliktu we wzajemnej komunikacji, określeniu interesów i kwestii do dyskusji a także osiągnięciu wspólnie akceptowalnego konsensu. Proces ten ma charakter dobrowolny, poufny i nieformalny. Przedmiotem mediacji mogą być na przykład: spór o zapłatę, sprawy rodzinne (rozwód, separacja, ustalenie kontaktów z dzieckiem), sprawy dotyczące sporów sąsiedzkich, sprawy pracownicze, rozwiązanie lub niewykonanie umowy, czy podział majątku dorobkowego.
Międzynarodowy Dzień Mediacji
Popularyzacja wiedzy dotyczącej metod pokojowego rozwiązywania konfliktów jest głównym celem Międzynarodowego Dnia Mediacji. Inicjatorem tej akcji była organizacja Association for Conflict Resolution (ACR) ze Stanów Zjednoczonych. Święto po raz pierwszy obchodzono w 2005 roku, natomiast w Polsce trzy lata później z inicjatywy Ministerstwa Sprawiedliwości. Warto wspomnieć, że wraz z Dniem Mediacji w naszym kraju odbywa się również Tydzień Mediacji. W obchodach Międzynarodowego Dnia Mediacji biorą udział sądy, prokuratury, komisariaty policji, ośrodki mediacyjne, kancelarie prawne, poradnie psychologiczne czy placówki oświatowe z całej Polski. Organizowane są dyżury, konferencje, warsztaty o tematyce mediacyjnej czy pikniki rodzinne podczas których można spotkać się z mediatorami i dowiedzieć się najważniejszych informacji dotyczących mediacji.
Ważne by idea mediacji trafiła do jak największego grona. Nadal bowiem nie jest ona wystarczająco znana i wykorzystywana dla rozwiązywania sporów. W ramach obchodów Międzynarodowego Dnia Mediacji prowadzone są więc różne działaniu mające na celu dostarczenie wiedzy na temat korzyści z mediacji, jej przebiegu czy kosztów. Na przykład wśród korzyści warto wymienić możliwość szybkiego, samodzielnego i taniego rozwiązania konfliktu przez obie strony, a także zachowanie korzystnego wizerunku oraz utrzymanie wzajemnych relacji. Wszystko to pozwala zwyczajnie mniej stresować się całą sytuacją. Zalety mediacji można pokazać na przykładzie rozwodu. Zamiast wywlekania rodzinnych brudów na sali sądowej lepiej skorzystać z pomocy mediatora i ustalić kwestie dotyczące winy za rozkład pożycia, kontaktów z dziećmi czy spraw majątkowych. Z pomocy mediatora warto też skorzystać w przypadku błędów medycznych na linii pacjent-lekarz. W normalnym trybie postępowania sprawa może ciągnąc się nawet kilka lat, w obecności mediatora kilka dni, ewentualnie tygodni. Tak samo jest w biznesie – żaden przedsiębiorca nie ma interesu w tym, by zamiast pilnować firmy chodzić po sądach. Nie tylko ze względu na zyski ale i wizerunek - nadszarpniętą reputację u klientów bardzo trudno bowiem odbudować. Podobne sytuacje można mnożyć.
Jak wygląda przebieg mediacji?
Warunkiem mediacji jest zgoda obu stron, w innym przypadku jej wprowadzenie jest z oczywistych względów niemożliwe. Każda ze stron konfliktu może wnieść wniosek o przeprowadzenie mediacji zarówno przed wniesieniem sprawy do sądu jak i na każdym etapie postępowania sądowego. Mediatora wybierają strony bądź wyznacza go sąd.
Proces mediacji nie powinien być dłuższy niż trzy miesiące. Można go co prawda przedłużyć, ale jeśli obie strony są nastawione na jak najszybsze zakończenie sporu, nie powinno mieć to miejsca.
Przebieg mediacji wygląda następująco: Po otrzymaniu postanowienia sądu, mediator uzgadnia ze stronami termin i miejsce spotkania. Następnie wyjaśnia zasady i cele postępowania mediacyjnego. Mediacja jest poufna, a strony mogą zrezygnować z niej w każdej chwili. Jeśli sąd zatwierdzi ugodę, ma ona moc prawną ugody zawartej przed sądem i kończy postępowanie. W przypadku gdy nie udało się uzyskać porozumienia, wtedy obu stronom nie pozostaje nic innego, jak dochodzić swoich praw w postępowaniu sądowym.
Wynagrodzenie mediatora oraz wydatki związane z przeprowadzeniem mediacji obciążają strony w równych częściach, chyba że ustalony zostanie inny podział rozliczeń. W postępowaniu mediacyjnym ze skierowania sądu, w sporach niemajątkowych oraz w sporach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić, wynagrodzenie dla mediatora wynosi 150 zł za pierwsze spotkanie. Każda kolejna sesja kosztuje 100 zł. W przypadku postępowania dotyczącego praw majątkowych, mediator otrzymuje 1% wartości przedmiotu sporu (nie może być to kwota mniejsza niż 150 zł oraz większa niż 2000 zł za całość postępowania mediacyjnego). Zwrotowi podlegają też wydatki mediatora takie jak opłata za wynajem pomieszczenia (do 70 zł za jedno posiedzenie) czy koszty korespondencji (nie więcej niż 30 zł). Jeśli mediator jest podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług, do kosztów mediacji należy doliczyć podatek VAT.
Jak ważna jest mediacja w codziennym życiu, pokazuje znane przysłowie „Zgoda buduje, niezgoda rujnuje”. Dlatego jeśli nie potrafimy z kimś dojść do porozumienia, warto sięgnąć po bezstronnego „sędziego”, który być może zaradzi problemowi. Warto rozmawiać – to przesłanie Międzynarodowego Dnia Mediacji nigdy nie straci na aktualności.